قراردادهای میدان‌محور؛ آزمون تازه برنامه هفتم در صنعت نفت

قراردادهای میدان‌محور در برنامه هفتم توسعه

بند «الف» ماده ۱۵ برنامه هفتم توسعه رویکردی جدید برای حکمرانی صنعت نفت ایران ارائه می‌دهد که مبتنی بر تفکیک قراردادها بر اساس هر میدان یا مخزن است. این تغییر بنیادین هدف دارد تمرکز مدیریتی را از پروژه‌های تجمیعی کلان به واحد واقعی تولید یعنی "میدان" منتقل کند.

مزایای کلیدی این رویکرد:

• افزایش شفافیت مالی و امکان ارزیابی مستقل عملکرد هر میدان
• کوتاه‌تر شدن سلسله‌مراتب تصمیم‌گیری و افزایش پاسخ‌گویی اجرایی
• امکان تحلیل اقتصادی دقیق‌تر برای اولویت‌بندی سرمایه‌گذاری
• تسهیل جذب سرمایه از طریق طراحی ابزارهای مالی اختصاصی

یک کارشناس بازار سرمایه تأکید می‌کند: "وقتی میدان تعریف مستقل دارد، امکان طراحی ابزار مالی برای آن فراهم می‌شود. سرمایه‌گذار می‌خواهد بداند پولش کجا می‌رود و بازگشت آن چگونه است."

چالش‌های پیش‌رو:

• خطر بازتولید تمرکز از مسیرهای غیررسمی
• نیاز به تقویت توان مدیریت پروژه در شرکت ملی نفت ایران
• لزوم همراهی تفکیک قراردادها با تفکیک اختیار و مسئولیت

این تغییر رویکرد اگر با اراده اجرایی قوی همراه شود، می‌تواند صنعت نفت ایران را از فرآیند سنگین و مبهم فعلی به نظامی میدان‌محور و اقتصادی‌تر تبدیل کند.