چمر؛ آیینی زنده که سوگ را از خانه به میدان میآورد
آیین چمر در ایلام بهعنوان یکی از مهمترین جلوههای سوگواری جمعی برگزار میشود. این آیین ریشهدار در فرهنگ ایلی با نوای ساز و دهل، سوگ را از خانه به میدان میآورد و اندوه را به تجربهای جمعی تبدیل میکند.
آیین چمر: سوگواری جمعی در فرهنگ ایلام
آیین چمر یکی از اصیلترین و تأثیرگذارترین جلوههای فرهنگ سوگواری در غرب ایران به شمار میرود که ریشه در سنتهای ایلی و عشایری منطقه ایلام دارد. در این آیین، با ترکیب موسیقی نی و دهل، صفهای منظم مردان و چرخشهای هماهنگ، سوگ از دل خانهها به میدان آورده میشود و به تجربهای جمعی بدل میگردد.
- چمر تنها یک رسم سوگواری نیست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی مردم ایلام است
- در این آیین اندوه از تجربهای فردی به روایتی جمعی تبدیل میشود
- آیین چمر در بسیاری از روستاها و مناطق عشایری ایلام برگزار میشود
- نسل جوان با معنای این رسم کمتر آشناست و نیاز به آموزش دارد
- این آیین در یادوارههای شهدا و مناسبتهای مذهبی نیز استفاده میشود
مدیرکل میراثفرهنگی ایلام: "چمر نهتنها بازتابی از باورهای عمیق مردم نسبت به مرگ است، بلکه بستری برای همدلی و پیوند اجتماعی میباشد"
مدیرکل بنیاد شهید ایلام: "چمر نمادی از اتحاد و احترام در جامعهی ایل است و میتواند روحیهی همبستگی را تقویت کند"
این آیین اگرچه با گذر زمان کمرنگ شده، اما همچنان ظرفیت آن را دارد که با همراهی مردم و نهادهای فرهنگی زنده بماند و در دل مناسبتهای جمعی، پیوند نسلها را حفظ کند.
