تعلل بانکی و هزینه فرصت ملی؛ بلعیدن درآمدهای ارزی توسط نظام بانکی
تأخیر بانکها در تأمین مالی پروژههای راهبردی نفت و گاز مانند میدان آزادگان، هزینههای سنگینی به اقتصاد ایران تحمیل کرده که در ترازنامهها ثبت نمیشود اما آثار آن در کاهش درآمد ارزی و تشدید ناترازیها مشهود است.
تعلل بانکی و هزینه فرصت ملی
تأخیر بانکها در تأمین مالی پروژههای راهبردی بهویژه در میادین مشترک نفت و گاز مانند میدان آزادگان، هزینهای پنهان اما سنگین به اقتصاد ایران وارد کرده است. این هزینه که در هیچ ترازنامهای دیده نمیشود، خود را در قالب کاهش برداشت نفت، افت درآمدهای ارزی و تعمیق ناترازیهای کلان نشان میدهد. در اقتصادهایی مانند ایران، بانکها نه تنها بنگاه مالی هستند بلکه بازیگران اصلی توسعه یا انسداد توسعه محسوب میشوند.
- هزینه فرصت در تصمیمسازی بانکی ایران جایگاهی رسمی ندارد
- هر ماه تأخیر در پروژه آزادگان به معنای انتقال سهم ایران به عراق است
- کاهش درآمد نفتی مستقیماً بر بازار ارز و تورم اثر میگذارد
- بانک مرکزی مجبور به جبران خلأ درآمدی با ابزارهای پرهزینه میشود
- پروژههای انرژی در بلندمدت پایدارترین جریان نقدی را ایجاد میکنند
"تعلل در توسعه میادین مشترک به معنای انتقال تدریجی سهم ایران به طرف مقابل است"
"تصمیم نگرفتن خود یک تصمیم است؛ تصمیمی که ثروت ملی را پیش از تولید مصرف میکند"
راه حل این معضل نیازمند بازتعریف رابطه بین بانکها و منافع ملی است که شامل ایجاد مشوقهای مشارکت، توزیع ریسک و الزام به محاسبه هزینه فرصت در تصمیمات کلان میشود.
