وقتی واقعیت به حاشیه میرود؛ شایعه سلطهجویانه میتازد!
این مقاله به بررسی پدیده انتشار سریع اخبار جعلی در فضای مجازی میپردازد که باعث فرسایش اعتماد عمومی و آلودگی ذهنها میشود. نویسنده با مثالهای ملموس از تأثیرات مخرب شایعات در بحرانهایی مانند کرونا و حوادث طبیعی، راهکارهای مقابله با این پدیده را تحلیل میکند.
شایعات در فضای مجازی و تأثیرات مخرب آن
فضای مجازی امروز به میدان مین شباهت دارد که هر حرکت اشتباه در بازنشر اخبار، پیامدهای غیرقابل بازگشت به دنبال خواهد داشت. اخبار جعلی مانند ویروسی خاموش و بیرحم منتشر میشوند و حقیقت را به حاشیه میرانند. این پدیده نه تنها اعتماد عمومی را فرسوده میکند، بلکه جامعه را نیز تکهتکه مینماید.
- کارخانههای شایعه با ترکیب تیترهای تحریککننده، روایتهای ناقص و چاشنی ترس یا خشم، موتور انتشار را روشن میکنند
- هر کاربر یک رسانه است اما بدون آموزش تخصصی، مسئولیت یا پاسخگویی لازم
- اثرات واقعی شایعات در بحران کرونا منجر به جانباختن افراد بر اثر مصرف الکل صنعتی شد
- تأثیرات اقتصادی شایعات بر قیمت ارز و طلا باعث نوسان بازار و ضرر سرمایهگذاران کوچک میشود
- روایتهای تحریفشده در بحرانهای طبیعی مانند زلزله باعث سردرگمی در توزیع کمکها میشود
"وقتی اعتماد عمومی فرو میریزد، جامعه در برابر هر بحران طبیعی، اقتصادی یا اجتماعی آسیبپذیرتر میشود" "خبر معروف شناسنامه دارد: منبع مشخص، تاریخ روشن، نویسنده قابل پیگیری و زبانی که بیش از حد هیجانی نیست"
سواد رسانهای به عنوان راه حل اساسی مطرح میشود که نیاز به آموزش عملی دارد. با ورود هوش مصنوعی و تولید محتوای جعلی با کیفیت بالا، نیاز به آموزش ذهن مخاطب برای تشخیص واقعیت بیش از پیش احساس میشود. هر مکث قبل از بازنشر و هر بررسی منبع، گامی مؤثر در مهار این پدیده است.
