یلدای کهگیلویه و بویراحمد؛ جشنی ۷ هزار ساله با آش کارده و قصههای محلی
در شب یلدا، مردم کهگیلویه و بویراحمد با پخت آش کارده، پذیرایی گندم برشته و بنه کوهی دور هم جمع میشوند تا این شب بلند را با قصههای محلی جشن بگیرند و فرهنگ بومی خود را پاس دارند.
یلدای کهگیلویه و بویراحمد؛ میراث کهن اقلیم ایران
شب یلدا در استان کهگیلویه و بویراحمد که به شب چله معروف است، تنها یک آیین گذران نیست بلکه تجلیگاهی از فرهنگ غنی، همبستگی اجتماعی و میراث نسلهای پیاپی مردمانی است که قرنها در این خطه با طبیعت خویشاوندی عمیقی برقرار کردهاند. این آیین کهن در بستر جغرافیایی و فرهنگی این استان علاوه بر حفظ عناصر مشترک ملی با جلوههای محلی و قومی نیز درآمیخته و هویتی منحصربهفرد یافته است.
- پذیرایی با آجیل مخصوص محلی شامل بنه کوهی، کلخونگ و گندم برشته
- برگزاری مراسم سنتی و خانوادگی با حافظخوانی و شاهنامهخوانی
- نقل مَتَل و قصههای محلی با لهجه لری توسط بزرگان
- مصرف خوراکیهای بومی مانند کدو، نان کلکو، ترولدو و آش کارده
- هدیهدهی بزرگان به نوهها و فرزندان که در جامعه عشایر شامل گوسفند و بز نیز میشد
حسین سپیدنامه، استاد دانشگاه یاسوج: "این استان سهم بزرگی در حفظ سنن ایران باستان دارد زیرا مردمان این خطه به دلیل آشنایی با ادبیات کهن و شاهنامه همواره از مراسمی مانند شب چله استقبال کردهاند"
علیاکبر پاک، کارشناس گردشگری: "شب چله در این دیار تنها یک جشن نبوده بلکه آیینی است که با فرهنگ مهماننوازی و همبستگی قبیلهای و خانوادگی عجین شده است"
پیشینه تاریخی این آیین به نظرات مورخانی مانند ابوریحان بیرونیمیرسد که آن را با آیین مهر ایرانیان مرتبط میدانند و برخی پژوهشگران حتی پیشینه آن را به هفت هزار سال قبل میرسانند. متأسفانه منابع مکتوب تاریخی به صورت مفصل به آداب و رسوم مردمان این منطقه نپرداختهاند و بیشتر دانستههای ما حاصل تجربیات و روایتهای شفاهی است.
