قاشقزنی و دورهمیهای یلدا؛ روایت آئینهای قدیمی شب چله در قم
شب یلدا در قم با آئینهای سادهای مانند قاشقزنی، دورهمیهای خانوادگی، تلاوت قرآن و فال حافظ همراه است. این سنتها کهن نقش مهمی در تحکیم پیوندهای اجتماعی و حفظ میراث فرهنگی داشتهاند، اما در سالهای اخیر تحت تأثیر تجملگرایی قرار گرفتهاند.
آئینهای اصیل شب یلدا در قم
شب یلدا در شهر قم همواره با آئینهای ساده و صمیمی همراه بوده است. این مراسم کهن شامل قاشقزنی، گردهمآیی خانوادگی، تلاوت قرآن کریم و تفأل به دیوان حافظ شیرازی میشود. در گذشته، خانوادهها در خانه بزرگترها جمع میشدند و با سفرهای ساده متشکل از میوههای فصلی، آجیل و تنقلات محلی، ساعاتی را به گفتوگو و نقل خاطرات میگذراندند.
- قاشقزنی به عنوان نماد شادی و همدلی میان همسایگان اجرا میشد
- توجه ویژه به تازهعروسها با هدایای ساده اما معنوی
- گردهمآیی دور کرسی در خانههای قدیمی
- انتقال تجربیات و قصهگویی توسط بزرگان خانواده
- پاسداشت صلهرحم و رفع کدورتهای خانوادگی
حاجی محمد بیطرفان از قدیمیهای قم میگوید: «یلدا در قدیم شبی ساده اما سرشار از معنا بود، خانوادهها بدون تشریفات دور یک سفره مینشستند و همان سادگی باعث میشد دلها بیشتر به هم نزدیک شود.»
شیرین زارعیان از بانوان قمی تصریح میکند: «شیرینی واقعی شب چله در همان دیدارها و دورهمیهای خانوادگی است، چیزی که با تجملگرایی کمرنگ شده است.»
متأسفانه در سالهای اخیر، تجملگرایی و تأثیر فضای مجازی موجب شدهاند تا بخشی از این آئینهای اصیل تحتالشعاع قرار گیرند. کارشناسان فرهنگی بر بازگشت به فلسفه اصلی یلدا تأکید دارند که بر پایه همنشینی، گفتوگو و تقویت پیوندهای انسانی استوار است.
