از جناح ناتو به هسته اوراسیا: آغاز جدایی ترکیه از غرب
پیشنهاد جسورانه اتحاد ترکیه-روسیه-چین نشاندهنده عمیقترین تغییر ایدئولوژیک در ناسیونالیسم ترکیه از جنگ سرد تاکنون است و آزمونی برای عمل متعادلسازی استراتژیک اردوغان محسوب میشود.
تغییر جهت استراتژیک ترکیه به سوی شرق
پیشنهاد دوالت باهچلی، رئیس حزب حرکت ملی ترکیه، برای تشکیل اتحاد سهجانبه با روسیه و چین نشاندهنده تحول عمیقی در اندیشه ناسیونالیستی این کشور است. این ایده که به عنوان پاسخی به "ائتلاف شرارت آمریکا-اسرائیل" مطرح شده، نماد شکاف ایدئولوژیک ترکیه با آتلانتیسیسم پس از دههها همراهی با ناتو محسوب میشود. باهچلی تأکید کرد این اتحاد "با توجه به عقل، دیپلماسی، روح سیاست، شرایط جغرافیایی و محیط استراتژیک قرن جدید، مناسبترین گزینه است."
- تغییر تاریخی در ناسیونالیسم ترکیه: پانترکیسم traditionally به غرب گرایش داشت
- واکنشهای داخلی و بینالمللی: راستگرایان این پیشنهاد را "انقلابی" خواندند
- موضع محتاطانه اردوغان: با بیان "از ابتکار باهچلی کاملاً آگاه نیستم" اما افزود "هرچه خوب است، اتفاق بیفتد"
- هدف استراتژیک: تبدیل ترکیه از متحد حاشیهای ناتو به بازیگر مستقل در نظم چندقطبی
- بستر ژئوپلیتیکی: نارضایتی از رفتار تهاجمی اسرائیل و از دست دادن اعتماد به غرب
باهچلی تأکید کرد: "ترکیه نباید مجری پروژههای منطقهای و جهانی دیگران باشد، بلکه باید بازیگر پیشرو در پروژههای منحصر به فرد خود باشد."
اردوغان در واکنش به فشار ترامپ برای توقف خرید نفت روسیه نشان داد که ترکیه دیگر تمایلی به پذیرش وابستگی اقتصادی بیشتر به غرب ندارد.
این تغییر جهت نشاندهنده گذار ترکیه از "وفاداری به ناتو" به "واقعگرایی اوراسیایی" و جستوجوی فلسفه سیاسی جایگزین مبتنی بر چندقطبیگرایی است.
