مرزگذاری میان دین و سیاست؛ تأثیر یوتوپیای مور و ماکیاولی در شکل‌گیری سکولاریسم مدرن

نقش یوتوپیا در بنیان‌گذاری سکولاریسم

کتاب «یوتوپیا» اثر تامس مور به عنوان یکی از نخستین آثار ادبی-فلسفی که مرزهای میان دین و سیاست را به چالش کشید، شناخته می‌شود. این اثر با ارائه جامعه‌ای آرمانی که در آن حقوق انسان و مشارکت مردمی اهمیت بالایی دارد، نقدی اساسی به ساختار اقتدار قرون وسطایی وارد کرد. مور در اثر خود بر حق برابر انسان‌ها و اهمیت وجدان فردی تأکید کرد و بدین ترتیب زمینه‌های فکری لازم برای ظهور اندیشه‌های سکولار را فراهم آورد. همزمان، ماکیاولی با تأکید بر واقع‌گرایی سیاسی و جدایی اخلاق دینی از حکومت، نقش مکمل را در این فرآیند ایفا کرد.

• یوتوپیا به عنوان الگویی برای جامعه‌ای مبتنی بر عقلانیت و برابری
• نقد اقتدار پاپ و نظام کلیسایی قرون وسطا
• تأکید بر مشارکت مردمی و حقوق شهروندی
• نقش مارتین لوتر در اعتراض به اقتدار دینی و ترویج وجدان فردی
• ترکیب اندیشه‌های مور و ماکیاولی در شکل‌گیری سکولاریسم

«یوتوپیا با برجسته‌کردن حق انسان و مشارکت مردمی، نخستین گام‌های انسان‌گرایی را رقم زد.»

«ماکیاولی واقع‌گرایی سیاسی را جایگزین اخلاق دینی در حکومت کرد.»

این اندیشه‌ها در کنار یکدیگر، پایه‌های فکری لازم برای جدایی نهاد دین از نهاد دولت را در عصر مدرن ایجاد کردند.