مرور کتاب سرمایهداری اثر سون بکرت: تاریخچه خارقالعاده نظام اقتصادی حاکم بر زندگیمان
پروفسور هاروارد در این تاریخچه هزارساله بهخوبی تحقیقشده، جریانی بیامان از جزئیات شگفتانگیز ارائه میدهد. داستان شهر پوتوسی در قرن هفدهم که خود را «گنجینه جهان» مینامید، عناصر اصلی روایت بکرت را در بر میگیرد: ثروت بیحساب، رنج فراوان، شبکههای بینالمللی پیچیده و دنیایی دگرگونشده.
تاریخ سرمایهداری از دیدگاه سون بکرت
سون بکرت، استاد تاریخ دانشگاه هاروارد، در کتاب عظیم خود روایتی جهانی و تقریباً هزارساله از سرمایهداری ارائه میدهد که چالشبرانگیزترین روایتهای متداول است. او استدلال میکند که سرمایهداری نه از دموکراسی و اخلاق پروتستانی، بلکه از قدرت، خشونت و دولت سرچشمه گرفته است. داستان با شهر پوتوسی در بولیوی آغاز میشود، جایی که ثروت حاصل از معادن نقره با مرگ یک چهارم از کارگران بومی همراه بود و نمونهای اولیه از منطق سرمایهداری را نشان میداد.
- بکرت سرمایهداری را نه بهعنوان یک رویداد تاریخی مجزا، بلکه بهعنوان یک فرآیند میشناسد که با «جزایر سرمایه» در قرن دوازدهم (مانند بندر عدن) آغاز شد.
- دوره «سرمایهداری جنگی» (۱۴۵۰-۱۶۵۰) با استعمار و بردهداری همراه بود و «تنوع متصل» جهانی را پایهگذاری کرد.
- او اسطورههای خودستایانه سرمایهداری، مانند بازار آزاد و اخلاق کار پروتستانی را که برای توجیه کار کودکان و بردهداری استفاده میشد، به چالش میکشد.
- سرمایهداری با بحرانهای مکرر مانند رکود بزرگ و جنگها مواجه شده اما بهطرز قابلتوجهی مقاوم و adaptable بوده است.
- بکرت استدلال میکند که ضد انقلاب نئولیبرال، سرمایهداری را به سمت کالاییسازی همه چیز سوق داده است.
بکرت میگوید: «هیچ دین، ایدئولوژی یا فلسفهای هرگز به اندازه منطق اقتصادی سرمایهداری همهجانبه نبوده است.» او سرمایهداری را یک «هوش مصنوعی سرکش»، یک گونه مهاجم و یک نیروی بیگانه توصیف میکند.
اگرچه بکرت بهطور متقاعدکنندهای بر جنبههای تاریک سرمایهداری - بردهداری، امپریالیسم و نابرابری - تأکید میکند، اما ممکن است در تأکید بر «هویجها»ی آن مانند استانداردهای زندگی بالاتر و نوآوریهای صرفهجویی در نیروی کار کوتاهی کند. این کتاب در نهایت داستانی ترسناک از هیولایی است که مردان را میخورد، هیولایی که توسط مردم ساخته شده اما کنترل آنان را به دست گرفته است.
