مد مد و روانکاوی: چگونه لباس‌های ما خواسته‌ها و اضطراب‌های درونی را فاش می‌کنند؟

مد به عنوان پنجره‌ای به ناخودآگاه

نمایشگاه «لباس، رؤیاها و میل: مد و روانکاوی» در موسسه فناوری مد نیویورک، با گردآوری دکتر والری استیل، به بررسی این می‌پردازد که انتخاب‌های لباس ما بسیار فراتر از سلیقه شخصی عمل می‌کنند و در واقع بیانگر نبردهای عمیق روانی و ناخودآگاه ما هستند. استیل با عنوان «فروید مد» اعتقاد دارد که مد "خواسته‌ها و اضطراب‌های ناخودآگاه ما را آشکار می‌کند، درست مانند یک بثورات روان‌تنی". این نمایشگاه با ارائه آثاری از الکسندر مک‌کویین، کوکو شنل و جان گالیانو، مد را به عنوان "پوست دوم" قابل تغییر انسان می‌داند که هویت ما را شکل می‌دهد.

• نظریه‌های روانکاوی: نمایشگاه به تأثیر نظریات زیگموند فروید، کارل یونگ و به ویژه ژاک لاکان بر درک ما از مد می‌پردازد. یونگ لباس را «نقاب» روانی می‌دانست و لاکان معتقد بود هویت در ناخودآگاه شکل می‌گیرد.
• طراحان و روانکاوی: الزا شیاپارلی که با لاکان و سوررئالیست‌هایی مانند سالوادور دالی دوست بود، از مفاهیم روانکاوی مانند «مرحله آینه» لاکان در طراحی‌هایش (مانند ژاکت مزین به آینه) الهام می‌گرفت.
• نمادها و فتیشیسم: اثر جنی داتون از جنس مو، نمادگرایی مو را در روانکاوی فرویدی بررسی می‌کند و به تمایل به برهنگی در پس لباس اشاره دارد.
• قدرت و فتیش: استیل توضیح می‌دهد که پاشنه بلند نه یک نماد فالیسی برای مردان، بلکه ابزاری برای نمایش اقتدار از سوی زنان است.
• تعارض مصرف‌گرایی: تمایل به خرید لباس جدید (نماد اریوس یا غریزه زندگی فروید) در تضاد با آگاهی از آسیب‌های زیست‌محیطی (تاناتوس یا غریزه مرگ) قرار دارد.

دکتر پاتریشیا گروویچی: "مد روشی برای آراستن غریزه مرگ است. همچنین راهی است برای اینکه بدن فانی خود را کمی بهتر نشان دهیم."

دکتر والری استیل: "ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که بدن باید مدام پوشیده شود و لباس بخشی از پوستی می‌شود که در آن سکونت داریم."

این نمایشگاه بینش عمیقی ارائه می‌دهد که مد تنها ظاهر نیست، بلکه زبانی قدرتمند از ناخودآگاه جمعی و فردی ماست.