قاعده کلی در تبدیل نعمت به نقمت از تفسیر المیزان

قاعده تبدیل نعمت به نقمت در قرآن

بر اساس تفسیر المیزان درباره آیه ۵۴ سوره انفال، تبدیل نعمت به نقمت و عذاب الهی هنگامی اتفاق می‌افتد که صاحبان نعمت استعداد درونی خود را از دست داده و مستعد عقاب شوند. خداوند نعمت‌های خود را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه مردم آنچه را در نفوس خود دارند تغییر دهند.

• نعمت الهی زمانی به قومی ارزانی می‌شود که در نفوسشان استعداد آن را پیدا کنند
• سلب نعمت زمانی اتفاق می‌افتد که استعداد درونی از دست رفته و نفوس مستعد عقاب شوند
• این قاعده بر اساس آیه "إن الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم" استوار است
• تغییر نعمت به نقمت فرعی از سنت جاری الهی محسوب می‌شود
• خداوند با شنیدن دعاهای مومنان و آگاهی از اعمال مشرکان، عذاب را نازل می‌کند

"هیچ نعمتی از نعمت‌های الهی به نقمت و عذاب مبدل نمی‌شود مگر بعد از تبدل محلش که همان نفوس انسانی است"

"خداوند نعمتی را که به قومی بدهد تغییرش نمی‌دهد مگر آنکه آن قوم آنچه را که در نفوس دارند تغییر دهند"

این تفسیر نشان می‌دهد که مسئولیت حفظ نعمت‌های الهی بر عهده خود انسان‌هاست و تغییر درونی شرط اصلی تغییر بیرونی است.