انقلاب ۳۶۰ درجه در تئاتر؛ صحنه‌هایی که تماشاگر را در آغوش می‌گیرند
سالنهای تئاتر فراگیر از لندن تا دبی در حال بازتعریف مفهوم تماشای نمایش هستند. جایی که مخاطب فقط بیننده نیست، بلکه درون صحنه قدم میزند و بازی می‌کند. این تجربه‌های تعاملی مرزهای سنتی تئاتر را محو کرده‌اند.
انقلاب تئاتر فراگیر و تجربه‌های ۳۶۰ درجه
تئاتر فراگیر یا “Immersive Theatre” تحولی اساسی در هنرهای نمایشی ایجاد کرده است که در آن تماشاگر از حالت بیننده منفعل خارج شده و به جزئی فعال از اجرا تبدیل می‌شود. این سبک که با عنوان تئاتر ۳۶۰ درجه نیز شناخته می‌شود، مخاطب را در مرکز صحنه قرار می‌دهد تا در فضای نمایش حرکت کند، با بازیگران تعامل داشته باشد و حتی بر روند داستان تأثیر بگذارد.
- ریشه‌های تاریخی این سبک به نظریات آنتونان آرتو و تجربیات آوانگارد قرن بیستم بازمی‌گردد
- فناوری‌های پیشرفته مانند پروژکشن ۳۶۰ درجه، پرده‌های گردان و واقعیت مجازی نقش کلیدی دارند
- نمونه‌های شاخص مانند نمایش “Sleep No More” گروه پونچدراک الگویی جهانی ایجاد کرده‌اند
- گستره قیمتی متنوع از اجراهای مستقل مقرون‌به‌صرفه تا تولیدات لاکچری با بلیت‌های ۱۰۰ دلاری
- چالش‌های اقتصادی و بحث‌های هنری درباره دموکراتیک بودن یا تجاری‌شدن بیش از حد
منتقدان این نمایش‌ها را “شگردی پول‌ساز” می‌دانند که برای عکس‌های شبکه‌های اجتماعی طراحی شده مدافعان معتقدند این تجربه‌ها امکان دسترسی به هنر پیشرفته را برای مخاطبان گسترده فراهم می‌کند
آینده تئاتر فراگیر به توسعه فناوری‌هایی مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی وابسته است، اما نیازمند توجه به طراحی تجربه مخاطب و دسترسی‌پذیری اجتماعی می‌باشد.