مواجهه عالمانه با احادیث فضائل قرآن؛ عبور از دوگانه انکار و پذیرش مطلق
پژوهشگر قرآن تأکید میکند که مخالفت یکدست با احادیث فضائل قرآن به اندازه موافقت مطلق خطرناک است و باید از افراط و تفریط در بررسی این احادیث پرهیز کرد.
بررسی علمی احادیث فضائل قرآن
در حوزه علوم قرآن و حدیث، موضوع فضائل و فواید سورههای قرآن از مباحث چالشبرانگیز است که نیازمند برخوردی عالمانه و متعادل میباشد. به گفته علیاکبر توحیدیان، پژوهشگر قرآن، مخالفت یکدست با این احادیث به همان اندازه خطرناک است که موافقت مطلق با همه آنها. این احادیث به دو شاخه فضائل و فواید تقسیم میشوند و اعتبارسنجی آنها نیازمند تخصص در علوم مختلف حدیث از جمله فقهالحدیث، رجالالحدیث و جرح و تعدیل است.
- نقدهای عمده مخالفان شامل مبالغه در پاداشهای باورناپذیر و ضعفهای سندی و شخصیتی راویان است
- جعل حدیث حتی اگر محتوای آن حق باشد، عملی مذموم است و هدف وسیله را توجیه نمیکند
- تعادل بین تخصص و حرمت منابع حدیثی نیازمند تفکیک مخاطبان تخصصی از عمومی است
- تدبر در قرآن باید هدف اصلی باشد نه کسب پاداشهای نقل شده
امام علی(ع) فرمود: “لا خَیرَ فی قِراءةٍ لیسَ فیها تَدَبُّرٌ” برخی جاعلان احادیث ادعای تقرب الیالله داشتهاند که قطعاً غیرموجه است
نهایتاً باید بین بیان مباحث تخصصی برای اهل علم و حفظ ایمان عمومی توازن برقرار کرد و نتایج تحقیقات تخصصی را در جایگاه مناسب خود ارائه داد.
