خاطرات ناصرالدینشاه از طاقبستان: انتقاد از تخریب حجاریهای باستانی
ناصرالدینشاه قاجار در خاطرات خود از بازدید طاقبستان کرمانشاه گزارش میدهد و با تأسف از تخریب حجاریهای ساسانی و اضافه کردن حجاریهای زشت دوره قاجار یاد میکند. او جزئیات هنر حجاری دوره خسروپرویز را با دقت توصیف مینماید.
خاطرات ناصرالدینشاه از طاقبستان
این نوشته بخشی از خاطرات ناصرالدینشاه قاجار است که در آن شرح بازدید خود از طاقبستان کرمانشاه در آبان ۱۲۴۹ را ارائه میدهد. شاه با ذکر جزئیات دقیق، به توصیف حجاریهای ساسانی بجا مانده از دوره خسروپرویز میپردازد و از آسیبهای وارد شده به این آثار تاریخی ابراز تأسف میکند.
- حجاری شکارگاه خسروپرویز: توصیف مفصلی از صحنه شکار گراز و شکارگاه مرال ارائه شده که نشاندهنده مهارت حجاران باستانی است.
- تخریب آثار: شاه با خشم از شکسته شدن پای اسب حجاری شده و اضافه شدن حجاریهای زشت دوره قاجار توسط آغا غنی سخن میگوید.
- مقایسه هنری: او هنر حجاری ساسانی را «بیعیب» و فراتر از توان هنرمندان عصر خود میداند.
"از ران اسب نمیدانم کدام پدرسوخته ولدالزنا شکسته است؛ اما در قدیم در استیلای خلفای عمر و عثمان این کار شده است." "این اشکال را از بس بد ساختهاند – بخصوص در مقابل این نوع حجاریها – آدم قِیاش میآید." این سند تاریخی علاوه بر ارزش هنری، دیدگاه مستقیم یک پادشاه قاجار را نسبت به میراث فرهنگی ایران باستان نشان میدهد.
