فیرحی در پی خوانشی دموکراتیک از اسلام بود / ادعای ناتمام ماندن پروژه فکری او درست به نظر می‌رسد
میرموسوی: فیرحی توانست از درون سنت فقهی راهی برای توجیه حقوق بنیادین انسان به‌ویژه آزادی و تقدم نسبی آن بر تکلیف بیابد. اما این راه محدودیت‌هایی داشت و یارای ایستادگی در برابر نصوص دینی محدود کننده حقوق انسان را نداشت.
پروژه فکری داوود فیرحی: خوانش دموکراتیک از اسلام
داوود فیرحی نظریه‌پرداز و پژوهشگر علوم سیاسی که در آبان ۱۳۹۹ درگذشت، پروژه فکری خود را بر ارائه خوانشی دموکراتیک از اسلام با رویکردی فقهی متمرکز کرده بود. او در جست‌وجوی راهی سوم در میانه بنیادگرایی و تجددخواهی سکولار بود و تلاش می‌کرد ناراستی‌های نظری در خصوص سنت و تجدد را بررسی کند. فیرحی فقه را برجسته‌ترین دانش عملی در جهان اسلام می‌دانست و معتقد بود هرگونه تحول سیاسی از جمله گذار به دموکراسی برای تثبیت و تداوم خود به همراهی فقه نیاز دارد.
- بررسی چگونگی شکل‌گیری خوانش اقتدارگرایانه از اسلام با بهره‌گیری از دیرینه‌شناسی فوکو
- تحلیل تاریخ تحول دولت در اسلام و شکل‌گیری دولت‌های اقتدارگرا
- مطالعه نظریه‌های نظام سیاسی در سنت شیعه و اهل سنت و عناصر دموکراتیک آن‌ها
- توجیه فقهی مفاهیم دموکراسی مانند تحزب در کتاب «فقه و حکمرانی حزبی»
- تلاش برای یافتن مبنایی فقهی برای تقدم حق بر تکلیف از طریق اصول عملیه
“فیرحی توانست از درون سنت فقهی راهی برای توجیه حقوق بنیادین انسان به‌ویژه آزادی بیابد.” “ادعای ناتمام ماندن پروژه فکری او درست به نظر می‌رسد زیرا در آستانه پختگی فکری درگذشت.”
اگرچه فیرحی در ارائه خوانشی دموکراتیک از اسلام موفق بود، اما محدودیت‌های ذاتی فقه به عنوان دانشی نص‌مدار مانع از توفیق کامل وی شد. پروژه فکری او ناتمام ماند و نیاز به بازخوانی شیوه تعامل با سنت و دستاوردهایش در قالب الهیات دموکراتیک همچنان احساس می‌شود.
