جنگ میان آمریکا و چین؟ تحلیل شکست روشنگری و ماهیت دولت مدرن

تحلیل شکست روشنگری در ایجاد صلح جهانی

نشست «جنگ و صلح در اندیشه سیاسی معاصر» در دانشگاه تهران با حضور دکتر حبیب‌الله فاضلی و دکتر جهانگیر معینی علمداری برگزار شد. این اساتید به بررسی دلایل افزایش جنگ‌ها در دوران مدرن و شکست استراتژی روشنگری در ایجاد صلح پرداختند. فاضلی عنوان کرد که از سال ۱۹۴۵ تاکنون بیش از ۳۰۰ جنگ رخ داده که منجر به کشته شدن ۲۰۰ میلیون انسان شده است.

عوامل شکست استراتژی‌های صلح‌طلبانه

• فرهنگ تاریخی و غریزه انسانی به عنوان موانع اصلی در برابر استراتژی‌هایی مانند روشنگری
• دولت مدرن به‌عنوان واحد سیاسی مصنوعی که ذاتاً با جنگ گره خورده است
• نادیده گرفتن واقعیت‌های طبیعی انسان و جوامع در برنامه‌ریزی‌های آرمان‌گرایانه

فاضلی تأکید کرد: “استراتژی‌ها در مقابل دو چیز شکست می‌خورند؛ فرهنگ و غریزه”

معینی علمداری بیان نمود: “جنگ یک سیستم خودمختار است و نمی‌توان آن را با منطق سیاست توضیح داد”

دیدگاه‌های متفاوت درباره ماهیت جنگ

معینی علمداری با نقد نظریه کلازوویتز، جنگ را سیستمی خودسازمان‌ده توصیف کرد که پس از آغاز، از کنترل سیاستمداران خارج می‌شود. وی با استناد به نظریه اتوپویسیس نشان داد که جنگ منطق درونی مستقل دارد.

آینده جنگ در جهان معاصر

هر دو استاد بر این نکته توافق داشتند که با توجه به شواهد کنونی، احتمال گسترش جنگ‌ها در آینده بیشتر است. آن‌ها خواستار بازگشت موضوع جنگ به کانون مطالعات سیاسی ایران شدند.