بررسی ادعای ریاضیدان صفوی درباره قبله خاص اصفهان
پژوهشگران دانشگاه تهران در مقالهای علمی ادعای محمدباقر یزدی درخصوص همراستایی روزانه خورشید با قبله اصفهان را بررسی کردهاند که نشان میدهد اگرچه این ادعا از نظر عددی دقیق نبوده اما نبوغ علمی دوره صفوی را تأیید میکند.
بررسی ادعای تاریخی قبله اصفهان
پژوهشگران تاریخ علم دانشگاه تهران با بررسی رسالهای از محمدباقر یزدی، ریاضیدان دوره صفوی، ادعای حیرتانگیز وی مبنی بر همراستایی روزانه خورشید با قبله اصفهان را مورد واکاوی قرار دادهاند. یزدی مدعی بود که در اصفهان، خورشید در تمام روزهای سال دقیقاً پس از ۷ ساعت و ۴۰ دقیقه از طلوع، در جهت قبله قرار میگیرد.
یافتههای کلیدی پژوهش:
- محاسبات نجومی نشان داد زمان واقعی قرارگیری خورشید در جهت قبله اصفهان در طول سال تغییر میکند
- عدد ۸ ساعت و ۳۰ دقیقه برای شهری مثل کاشان دقیقتر است
- اگرچه ادعای یزدی از نظر عددی دقیق نبوده، اما اصل استدلال او صحیح بوده است
ابزارهای نجومی دوره صفوی:
دکتر گمینی اشاره کرد: "ساعتهای آفتابی خاصی در ایران قرن دوازدهم ساخته شدهاند که زمان گذشته از طلوع خورشید را نمایش میدهند."
این پژوهش نشان میدهد که علم در دوره صفوی نه تنها زنده بوده، بلکه با خلاقیتهایی مانند روش یزدی در حال تحول و بومیسازی بوده است.
