ارائه اولین مدل بومی طراحی محصولات فیزیکی فناورانه برای سالمندان
پژوهشگران دانشگاه تهران مدل بومی برای طراحی محصولات فناورانه مناسب سالمندان ارائه کردند که بر بهبود کیفیت زندگی، حفظ استقلال فردی و کاهش فشار بر نظام مراقبتی تمرکز دارد.
مدل بومی طراحی محصولات فناورانه برای سالمندان
پژوهشگران دانشگاه تهران در گروه طراحی صنعتی دانشکدگان هنرهای زیبا، اولین مدل بومی برای طراحی محصولات فیزیکی فناورانه مناسب برای سالمندان سالم ایرانی ارائه کرده‌اند. این مدل که در قالب رساله دکتری مرضیه اله‌دادی با راهنمایی علی فرجی و علیرضا اژدری طراحی شده، پاسخ مستقیم به چالش‌های ناشی از پدیده سریع سالمندی در ایران است. مدل مذکور بر اساس بررسی جامع نظریه‌های بین‌المللی، مرور نظام‌مند پژوهش‌ها و گردآوری داده‌های میدانی از سالمندان ایرانی تدوین شده و نخستین الگوی جامع بومی در کشور محسوب می‌شود.
- ابعاد مختلف مدل: فردی، روان‌شناختی، رفتاری، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی
- عوامل کلیدی: کاربردپذیری، ارگونومی، طراحی تعامل و عناصر احساسی-ادراکی
- تأکید ویژه: سادگی استفاده، اعتمادپذیری، زیبایی‌شناسی، حس کنترل، حمایت اجتماعی
- تفاوت فرهنگی: توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی ایران برخلاف مدل‌های جهانی
- پیامدهای مثبت: تقویت استقلال فردی و کاهش فشار بر نظام‌های مراقبتی
علی فرجی: “بسیاری از محصولات فناورانه با رویکرد طراحی عمومی و بدون توجه به ویژگی‌های سالمندان ساخته می‌شوند که منجر به پیچیدگی عملکرد و اضطراب فناورانه می‌شود.”
“مدل پیشنهادی چشم‌اندازی روشن برای آینده طراحی صنعتی در ایران ترسیم می‌کند که در آن طراحی محصولات رویکردی انسانی، اجتماعی و فرهنگی خواهد بود.”
این پژوهش می‌تواند مبنای همکاری‌های میان‌رشته‌ای میان طراحان صنعتی، متخصصان علوم رفتاری و سیاست‌گذاران حوزه سالمندی قرار گیرد و مسیر توسعه فناوری‌های دوستدار سالمند در کشور را هموار سازد.