ریسک تبدیل ادبیات به فیلم؛ کتاب‌نخواندن فیلمسازان مانع اقتباس سینمایی
هادی عزیزی و محمدعلی حسینی در نشست اقتباس سینمای کوتاه بر قابلیت تبدیل به فرم تصویری، وفاداری به متن و مشکلات سینمای اقتباسی در جشنواره فیلم کوتاه تهران تاکید کردند. آنها معتقدند کتاب‌نخواندن فیلمسازان از موانع اصلی اقتباس موفق است.
چالش‌های اقتباس ادبی در سینمای کوتاه ایران
نشست تخصصی اقتباس در چهل و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران با حضور هادی عزیزی و محمدعلی حسینی برگزار شد. این کارگردانان آثار اقتباسی خود را تحلیل کرده و به ریسک‌های تبدیل ادبیات به فیلم پرداختند. عزیزی معتقد است داستانی برای اقتباس مناسب است که قابلیت تبدیل به فرم تصویری داشته و دارای غافلگیری دراماتیک باشد. او به آثار لوئیجی پیراندلو اشاره کرد که تضاد میان ظاهر و باطن شخصیت‌ها را بررسی می‌کند.
- وفاداری به متن یا برداشت آزاد: حسینی معتقد است اقتباس دو مفهوم دارد؛ وفاداری نسبی به متن و برداشت خلاقانه شخصی
- محدودیت‌های فیلم کوتاه: در اقتباس فیلم کوتاه باید شخصیت‌ها و صحنه‌ها را محدود کرد و به هسته اصلی داستان پرداخت
- چالش‌های جشنواره: فیلم‌های اقتباسی در جشنواره تهران با تبعیض مواجهند و سانس‌های کمتری دارند
- فرهنگ مطالعه ضعیف: بسیاری از فیلمسازان کتاب نمی‌خوانند که این موضوع به ضعف فیلمنامه‌نویسی منجر شده است
- همکاری نویسنده و فیلمساز: همکاری‌های موفق مانند همکاری محمدحسین مهدویان و مهدی یزدانی‌خرم الگوی خوبی است
عزیزی: “داستانی ارزش اقتباس دارد که قابلیت تبدیل به فرم تصویری را داشته باشد، نه صرفاً داستانی که فقط شنیدنی باشد” حسینی: “تبدیل ادبیات به تصویر کار دشواری است و به همین دلیل خیلی‌ها سراغ اقتباس نمی‌روند”
افزایش فرهنگ مطالعه میان فیلمسازان و توجه بیشتر جشنواره‌ها به بخش اقتباس می‌تواند به رشد سینمای اقتباسی ایران کمک کند.