آینه‌دوزی و آینه‌کاری؛ میراث مشترک نور و زیبایی در فرهنگ بلوچ و ایران
آینه‌دوزی بلوچ و آینه‌کاری مذهبی دو هنر همریشهاند که نماد جهان‌بینی مشترک نور، پاکی و زیبایی در فرهنگ مردم و معماری مقدس ایران هستند.
آینه‌دوزی بلوچ و آینه‌کاری مذهبی: میراث نور و هویت
هنر آینه‌دوزی بلوچ یکی از شاخص‌ترین جلوه‌های فرهنگی مردم سیستان و بلوچستان است که نسل به نسل از مادران به دختران منتقل شده است. این هنر نه‌تنها یک مهارت دستی بلکه بخشی از هویت و فرهنگ جمعی بلوچ‌ها محسوب می‌شود. آینه‌دوزی با ترکیب سوزن‌دوزی‌های اصیل و قطعات کوچک آینه، لباس‌ها و وسایل تزئینی را به صحنه‌ای از نور و زیبایی بدل می‌کند و در باورهای قدیمی نمادی از دفع چشم‌زخم و حضور خیر بوده است.
- پیوند فلسفی و معنوی: هر دو هنر بازتاب‌دهنده جهان‌بینی مشترک نور، پاکی و کرامت هستند
- نقش محوری نور: آینه‌ها در باورهای سنتی نقش دفع نیروهای منفی و در معماری مذهبی ایجاد فضای مقدس می‌کنند
- تنوع طرح‌ها: از آینه‌های گرد سنتی «چمکی» تا طرح‌های ستاره‌ای و شبکه‌ای همراه با سوزن‌دوزی‌های اصیل
- نوآوری معاصر: ترکیب آینه‌های صنعتی با نقش‌های سنتی و ورود به پوشاک مدرن
- مردمی بودن: این هنر مرز طبقاتی نمی‌شناسد و نماد هویت جمعی تمامی اقشار بلوچ است
عباس نورزایی: «همین پیوند میان فلسفه و کاربست هنری، آینه‌دوزی بلوچ را به میراثی پایدار و زنده تبدیل کرده است»
«آینه‌دوزی برای بلوچ‌ها تنها لباس نیست؛ نمایش هویت جمعی و نشانه‌ای از زیبایی‌شناسی خاص این قوم است»
امروز این هنر در بازارهای زاهدان، سراوان و چابهار حضوری پررنگ دارد و نور را در فضای شهری تکثیر می‌کند. این حضور در بازارها و شکوه نورانی در حرم‌ها و مساجد، دو چهره از یک حقیقت‌اند: فرهنگ نور در بلوچستان که با هنر، ایمان و زندگی مردم درهم تنیده است.
