اصفهان: شهری زنده با روایت‌های تاریخی و فرهنگی
نشست «شب اصفهان» با حضور پژوهشگران و هنرمندان بر این نکته تأکید کرد که اصفهان تنها با معماری شکوهمندش زنده نمانده، بلکه روایت‌های تاریخی، ادبی و هنری هویت این شهر را شکل داده‌اند. تحلیل‌های ارائه‌شده از اسطوره‌های بنیادین تا بازتاب شهر در سینما نشان می‌دهد که اصفهان همچنان به‌عنوان شخصیتی زنده در حافظه جمعی ایرانیان تپش دارد.
اصفهان: حافظه‌ی زنده‌ی تاریخ و فرهنگ
نشست «شب اصفهان» که به مناسبت روز اصفهان برگزار شد، با حضور پژوهشگران، نویسندگان و هنرمندان، جنبه‌های کمتر دیده‌شده این شهر تاریخی را واکاوی کرد. شرکت‌کنندگان بر این باور بودند که اصفهان تنها با معماری باشکوهش پایدار نمانده، بلکه روایت‌های تاریخی، اسطوره‌ها و بازتاب‌های ادبی־هنری آن را به موجودی زنده تبدیل کرده‌اند. حشمت‌الله انتخابی، اصفهان‌پژوه، با اشاره به متون کهن، این شهر را «شهر مثالی» و «بهشت زمین» خواند و بر پیوند ساختار شهری با ستارگان و صور فلکی تأکید کرد.
- ریشه‌های اسطوره‌ای: اصفهان شهری با پیشینه‌ای اساطیری است که بنیاد آن به جمشید، کاوه آهنگر و حتی اسکندر نسبت داده می‌شود. نماد برج قوس در معماری شهر نشان‌دهنده‌ی اندیشه‌ی کیهانی معماران باستانی است.
- فراز و نشیب‌های تاریخی: مهرداد موسوی خوانساری به فجایع تاریخی از حمله مغول تا کشتار تیمور لنگ پرداخت و نشان داد که چگونه اصفهان هر بار از ویرانی سر برآورده است.
- بازتاب در ادبیات و سینما: سیاوش گلشیری به «مکتب اصفهان» در داستان‌نویسی اشاره کرد و هامون شیرازی نقش اصفهان را به‌عنوان شخصیت زنده در سینما تحلیل نمود.
حشمت‌الله انتخابی: «اصفهان از معدود شهرهایی است که آن را در شمار شهرهای اسطوره‌ای و شهرهای مثالی دانسته‌اند.» هامون شیرازی: «شهر در فیلم فقط یک مکان ثابت نیست؛ اصفهان می‌تواند حامل حافظه‌ی چهارصدساله‌ی صفویه باشد.» این نشست نشان داد که اصفهان با تلفیق تاریخ پُرحادثه، هنر و فرهنگ مردمی، نه فقط یک مکان جغرافیایی، بلکه تجربه‌ای زیسته در خاطره‌ی ایرانیان است.
