آیین دیرینه «بوک‌گواستنەوە»؛ نماد احترام و عزت در بدرقه عروس کرد

آیین بوک‌گواستنەوە در فرهنگ کردی

آیین بوک‌گواستنەوە که به معنای "استقبال عروس رفتن" است، یکی از کامل‌ترین نمونه‌های آیین گذار در فرهنگ کردی محسوب می‌شود. این آیین که هنوز در حافظه جمعی مردم کرد حضوری پررنگ دارد، تنها انتقال عروس از خانه‌ای به خانه‌ای دیگر نیست، بلکه انتقال او از یک نظم خویشاوندی به نظمی تازه است. به گفته زینب کریمی، پژوهشگر دانش بومی کردی، این آیین لایه‌هایی عمیق از معنا، نماد، احساس و گفتار آیینی را در خود جای داده و در آن عزت زن، انسجام خویشاوندی و نظم اجتماعی بازتولید می‌شود.

• آیین با گردهمایی خانواده و خویشاوندان داماد آغاز می‌شود که خود اعلام اجتماعی پیوندی مشروع است.
• استفاده از نمادهایی مانند آینه (نماد پاکی)، شمعدان (نماد پیوند) و ذبح گوسفند (نماد برکت) حامل پیام‌های اجتماعی عمیق هستند.
• بستن شال قرمز حاوی نان و نمک توسط برادر عروس، نشانه آخرین حمایت تبار پدری است.
• این آیین به‌طور همزمان احساسات متضاد غم (درون خانه عروس) و شادی (بیرون خانه) را مدیریت می‌کند.
• آیین در نهایت با ورود عروس به خانه داماد و اجرای مراسم استقبال به مرحله پیوست ختم می‌شود.

"ازدواج صرفاً پیوند دو فرد نیست؛ پیوند دو تبار و دو نظام ارزشی است که در آن عزت زن، احترام خانواده‌ها و انسجام جامعه هم‌زمان حفظ می‌شود."

"این کنش، پیام بسیار روشنی دارد؛ خانواده پدری با رضایت کامل، برکت، حیثیت و حمایت خود را به پیوند جدید می‌سپارد."

این آیین در مناطق کردنشین از سنندج تا کرمانشاه اجرا می‌شود و سه مرحله جدایی، گذار و پیوست را با دقتی کم‌نظیر به اجرا درمی‌آورد.