جامعه بیحسگر؛ فعالسازی مسئولیت اجتماعی در جامعه ایرانی
تحلیلی از فرسودگی عرف و وجدان جمعی در جامعه ایرانی و راهکارهای احیای مسئولیت اجتماعی از طریق آموزش، رسانه و بازسازی اعتماد عمومی.
تحلیل جامعه بیحسگر و مسئولیت اجتماعی
جامعه ایرانی که زمانی به قدرت تنظیم درونی و تعادل طبیعی مشهور بود، امروز با نشانههای واضح فرسودگی عرف و بیرمقی وجدان جمعی روبرو شده است. عرفی که زمانی بیدار و مراقب بود، در برابر موج فردگرایی و هجوم الگوهای رسانهای دچار خواب فرهنگی شده است. خیرخواهی نام دخالت گرفته، غیرت به تحجر تعبیر میشود و احترام به بزرگتر نشانه عقبماندگی دانسته میشود. نتیجه این شده که جامعه دیگر نمیتواند خودش را اصلاح کند، چون حس اصلاح درونی خود را از دست داده است.
- فردگرایی و تبلیغات رسانهای فضای فرهنگی را از حالت تعادل خارج کردهاند
- سکوت فعالان فرهنگی نشانه بیحسی سیستم نظارتی جامعه است
- شبکههای اجتماعی با دوقطبیسازی ضربه دیگری بر پیکر مسئولیت اجتماعی وارد میکنند
- کاهش اعتماد عمومی میان مردم و نهادها از بزرگترین عوامل تخریب حس جمعی است
- محدودیت فعالیت سمنها مجرای بروز عمل جمعی را میبندد
الهام ستاری: “مسئولیت اجتماعی در هیچ جامعهای ثابت نیست؛ بلکه متأثر از شرایط و زمانه است. در شرایط تورم و بیتوجهی مسئولان، این حس تضعیف میشود.”
“جامعه فقط زمانی خودش را تنظیم میکند که وجدان جمعی، غیرت، مسئولیتپذیری و خیرخواهی زنده باشند.”
راه حل در الگوسازی، بازنگری در سیاستهای رسانهای و نوسازی نظام آموزشی است. رسانه باید استراتژی تولید خود را تغییر دهد و شخصیتهای اصلی آثار از میان معلمان دلسوز، محیطبانان فداکار و شهروندان فعال انتخاب شوند. جامعه زمانی میتواند دوباره خود را تنظیم کند که «احساس مسئولیت، تعلق و خیرخواهی» احیا شوند.
